Strona główna > > Porady kulinarne

Yerba mate zamiast kawy

Yerba mate to popularny i modny w ostatnim czasie napój skutecznie zastępujący kawę. Zaparzany jest z listków i gałązek paragwajskiego ostrokrzewu. Charakteryzuje się nadzwyczajnymi właściwościami pobudzającymi podobnie jak kawa, do tego wzmacnia i oczyszcza organizm. To tylko część z niezwykłych właściwości popularnej "jerby".

Co to jest Yerba Mate błędnie określana herbatą?

Herbata Yerba Mate to często spotykane określenie paragwajskiego napoju. W społeczeństwie utarło się nazywać herbatą wszystko co się zalewa gorącą wodą i pije. Napary z ziół nie określamy ziołami, tylko herbata ziołową, podobnie jest w przypadku Yerby. Naper z ziela Yerba zdecydowanie różnie się składem, sposobem zaparzania oraz właściwościami.

Zaparzenie Yerba Mate.

Osoby, które pierwszy raz zetkną się z Yerba zapewne zdziwi fakt, że sypie się jej do naczynia ok 1/2 - 3/4 wysokości. Podczas gdy popularną herbatą ledwo zakrywamy dno szklanki. Pije się ją również odmiennie niż herbatę, za pomocą rurki z sitkiem tzw. bombilla. Kolejnym czynnikiem różniącym Yerbę od herbaty jest fakt, że każdą porcję można wielokrotnie tak około 5 - 7 razy zalewać i pić delektując się bez utraty smaku i właściwości pobudzających.

Jak smakuje Yerba?

Pierwsze zetknięcie się z Yerba Mate to niezapomniane doznanie gorzkiego smaku. Musimy być na to przygotowani, podobnie jak w przypadku kawy mało komu ona na początku smakowała. Ileż to osób nie wypije czarnej i gorzej kawy, tylko ją zabiela mlekiem i słodzi cukrem :-). Kubki smakowe przyzwyczajają się do specyficznego smaku, a my z czasem coraz lepiej zaparzamy ziele jerby co również ma wpływ na jej smak. Początkującym smakoszom Yerby poleca się dodatki: owocowe, mieszanki innych ziół w celu poprawy walorów smakowych.

Właściwości Yerby.

Yerba Mate ma właściwości pobudzające podobnie jak kawa. Jest jej doskonalszym substytutem, a to za sprawą jej właściwości prozdrowotnych. Nie bez powodu jerba staje się coraz popularniejsza na całym świecie, dziwić może tylko fakt, że tak późno się o niej dowiadujemy. Rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej od wieków znają i cenią sobie ten wyjątkowy krzew. Już po pierwszym zażyciu naparu poczujesz:

  • błogie pobudzenie organizmu

  • poprawę samopoczucia

  • zniknięcie fizycznego i psychicznego zmęczenia.

Mało tego! W przeciwieństwie do kawy nie pozostawia szpetnego osadu na zębach i nie wypłukuje z organizmu cennego magnezu. Yerba poprawia przemianę materii, oczyszcza organizm, zwiększa odporność - może nie jak miód, reguluje ciśnienie krwi.

Skład chemiczny Yerba Mate.

Liście Yerba posiadają ponad 200 drogocennych bioaktywnych składników, z których większość przedostaje się z naparu do naszego organizmu i pozytywnie wpływa na jego pracę. Najważniejszymi z nich są:

  • Ksantyny, czyli teobromina i kofeina odpowiedzialne za właściwości pobudzające i poprawę pracy mózgu.

  • Saponiny, czyli związki posiadające właściwości przeciwzapalne oraz regulujące metabolizm cholesterolu. Są źródłem gorzkiego smaku oraz pianki na wierzchu zaparzanego naparu.

  • Witaminy, głównie: A, B1, B2, C, E, PP oraz H.

  • bioaktywne mikroelementy, głównie: cynk, chrom, krzem, mangan, miedź.

  • bioaktywne makroelementy, głównie; fosfor, magnes i potas.

  • Polifenole, czyli związki antyoksydacyjne odpowiedzialne za antyrakowe właściwości Yerby.


W czym zaparzać i jak pić Yerbe?

Yerbę zaparza się w tzw. tykwie i pije za pomocą bombilly. Już wyjaśniamy co to za tajemnicze przyrządy. Tykwa to naczynie powstałe ze zdrewniałego owocu rośliny Tykwy, stąd nazwa. Charakteryzują się lekkością i delikatnością, według smakoszy Yerby, ścianki tykwy nasycają się esencją ziela - pozytywnie wpływając na smak i aromat naparu. Ile w tym prawdy? Trzeba by samodzielnie dokonać degustacji Yerby w różnych naczyniach. Z pewnością pozytywną cechą drewnianej tykwy jest izolacja termiczna. Nie parzy, lecz przyjemnie ogrzewa dłonie podczas picia i długo utrzymuje temperaturę naparu. Tykwy są wytrzymałe i nie podatne na stłuczenia jak tradycyjne szklane i porcelanowe naczynia. Ich największą wadą jest podatność na pleśń w kontakcie z wilgocią, dlatego wymagają starannego przechowywania i suszenia. Zaleca się suszyć tykwy co drugi dzień ich używania. Przed pierwszym użyciem, tykwę należy poddać procesowi konserwacji czyli curado. Dotyczy to okrągłych, argentyńskich tykiew. Polega na pozbyciu się resztek owocu z wnętrza. Naczynie tykwy zasypujemy do połowy suszem Yerby, zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na całą noc. Następnie wylewamy napar z suszem i płuczemy pod bieżącą letnią wodą. Zmiękczone wnętrze z pozostałości owocu usuwamy poprzez wydrapywanie łyżeczką. Pozostawiamy do wysuszenia i możemy korzystać z naturalnego naczynia. Tykwy typu Cuia nie wymagają opisanej procedury. Tykwy dostępne są w pojemnościach od 150 do 500 ml. Drewniane naczynia są na ogół drogie i kłopotliwe w użytkowaniu, zalecane dla zaawansowanych koneserów Yerby.
Zdecydowanie praktyczniejsze i powszechniejsze są naczynia porcelanowe lub szklane. Nie ma problemu z ich konserwacją i przechowywaniem, jedynymi ich wadami jest ryzyko stłuczenia i duża przewodność cieplna.
Bombilla to słomki z systemem filtrującym wykonane ze stali nierdzewnej bądź stopu alpaka. Dostępne są także tradycyjne bombille wykonane z bambusa. W bombillach spotyka się filtry sprężynkowe lub łyżeczkowe. Zaopatrując się w komplet do spożywania Yerby, należy zwrócić uwagę by zarówno naczynie jak i słomka było proporcjonalnej wielkości. Dobrym rozwiązaniem jest zakup gotowego zestawu. Zaleca się słomkę o długości około 17 cm do tradycyjnych kubków i naczyń o pojemności 200 - 300 ml.
Czy takie dodatkowe naczynie i słomki są nam potrzebne, by delektować się Yerbą? Z pewnością na początek wystarczy tradycyjne sito do herbaty i ziół.

Jak zaparzać Yerbę?

W praktyce sprawa zaparzania Yerby jest prosta. Podobnie jak w przypadku zielonej herbaty nie należy jej zalewać wrzątkiem, ani nazbyt wystudzoną wodą. Yerba zalana gorącą wodą niszczy smak i pozbawia napar drogocennych witamin. Zbyt chłodna woda sprawi, że susz ziela Yerby nie zaparzy się dostatecznie. Najoptymalniejsza jest temperatura 70 - 80 stopni C.
Do naczynia wsypuje się od 1/4 do 3/4 wysokości suszu Yerba Mate. Przykrywamy naczynie dłonią i kilka razy energicznie potrząsamy. Pozbędziemy się drobnego pyłu, który znajdzie się na naszej dłoni. Susz formujemy ukośnie do naczynia pod kątem 45 stopni. Powstaje trójkąt, którego szczyt styka się z górną częścią naczynia a dół zakrywa dno. Tak uformowany susz zalewamy wodą o temperaturze 70 - 80 stopni C. Wkładamy bombillę i nie mieszając wewnątrz, delektujemy się Yerbą. Po wypiciu suszu nie wyrzucamy jak w przypadku kawy czy herbaty. Proces możemy wielokrotnie powtarzać od 5 do 7 raz w zależności od ilości użytego wkładu w postaci suszu Yerby. Zalewamy aż do momentu wypłukania suszu ze smaku Yerby. Kolejna zalania mogą być chłodniejsza wodą. Ważne jest by proces pierwszego zaparzania był w odpowiedniej temperaturze, w której wydobywa się pełen aromat i smak ziela. Zaleca się do kolejnego zalewania używać zimnej wody. Uzyskamy wówczas tzw. terere. Terera ma delikatny smak, a przy tym zachowuje swoje pobudzające i orzeźwiające właściwości.

Współczesna historia Yerba Mare.

Yerba Mata dotarła na nasz kontynent pod koniec ubiegłego wieku. Szereg badań naukowych potwierdziło to, co rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej wiedzieli od zawsze. Badania naukowe jednoznacznie wykazują, że Yerba Mate jest bogata w mikro i makro-elementy wymienione w poprzednim akapicie. Szczyt popularności Yerba przeżywa w ostatnich kilku latach.

Nie wahaj się, spróbuj YerbaMate.

Drogi Czytelniku, dopóki nie spróbujesz naparu z jerby, jej smak i właściwości będą jedynie teoretycznym poznaniem. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów i smaków ziela. Spowodowane jest to odmienną uprawą, zbiorem i przerobieniem tego samego krzewu Ilex paraguariensis. Wszystkie rodzaje Yerba mają zbliżony skład chemiczny i właściwości. Najlepiej testować różne rodzaje i smaki Yerby i samemu wyciągnąć swoje wnioski.
Na początek warto sięgnąć po Yerby typu terere z Argentyny i Brazylii, które są łagodniejsze, grubo cięte z małą ilością pyłów. Kubki smakowe lepiej stopniowo przyzwyczajać do specyficznego, gorzkiego krzewu.
Paragwajskie Yerby są drobniej cięte i mają przez to wyrazistszy smak i mocniejsze działanie. Najbardziej pylaste są Yerby z Urugwaju, które posiadają najmocniejsze oddziaływanie raz wyrazisty smak.
Osobom początkującym zaleca się smakowe odmiany bądź klasyczne o łagodniejszym smaku takie jak:
  • kraus organica

  • mate green

  • pipore con palo

  • rosomonte suave

  • taragui con palo


Osobom lubiącym mocne smaki i dużą dawke energii poleca się sin palo / despelada oraz klasyczne, mocne paragwajskie odmiany ziela Yerba Mate.

~Gosc | Czytano 3282 razy | 15-02-2020 |



Ewa gotuje